Paytaxtın mərkəzi küçələrində avtobus dayanacaqlarına pərakəndə, səliqəsiz, üst-üstə yapışdırılan müxtəlif məzmunlu elanlara, demək olar, hər gün rast gəlirik. Adiyyəti qurumlar tərəfindən dayanacaqlar mütəmadi olaraq təmizlənsə də, bir neçə saat sonra adi A4 kağızlarda “xadimə axtarılır”, “kirayə ev”, “dil kursları”, “torpaq satılır”, “ən dadlı xaş bizdə” kimi elanlar yenidən peyda olur. Xoşagəlməz görüntü yaratmaqla yanaşı, belə elanların əksəriyyəti saxta, həm də qanunsuzdur.
Tanınmış vəkil Turan Abdullazadə Pravda.az-a açıqlamasında məsələnin hüquqi tərəflərindən danışıb.
Vəkil bildirib ki, “Reklam haqqında” qanunun 26.2-ci maddəsinə əsasən, açıq məkanda reklam yerləşdirmək üçün reklam yayıcısı müvafiq icra hakimiyyəti orqanından icazə almalı, ərazinin, daşınmaz əmlakın mülkiyyətçisi və ya onlar barədə sərəncam vermək hüququ olan şəxslə müqavilə bağlamalıdır: “Həmin müqavilə əsasında müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən reklama dair texniki şərtlər pasportu hazırlanır. Reklama dair texniki şərtlər pasportu mülkiyyətçiyə təqdim edildikdən sonra reklam yerləşdirilə bilər. Pasportun formasını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı təsdiq edir. Hətta ödəniş terminalları üzərində yayımlanan statik və rəqəmsal reklamlar da açıq məkanda yerləşdirilən reklamlar hesab olunur. Reklamda yalnız Azərbaycan Respublikası ərazisində tətbiqinə icazə verilmiş ölçü vahidlərindən istifadə olunmalı, əmtəələrin qiyməti Azərbaycanın pul vahidi (rüsumsuz ticarət mağazaları istisna olmaqla) ilə göstərilməlidir”.
T.Abdullazadə qanunsuz reklam yapışdıranlarla bağlı cərimələrdən də danışıb: “İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 428.7-ci maddəsinə əsasən, açıq məkanda reklam haqqında qanunvericiliyin pozulmasına, yəni müvafiq icazə, olmadan, həmçinin onun tələbləri pozulmaqla açıq məkanda reklam yerləşdirilməsinə görə fiziki şəxslər 300 manatdan 500 manatadək məbləğdə, vəzifəli şəxslər 1500 manatdan 2500 manatadək məbləğdə, hüquqi şəxslər isə 5000 manatdan 10000 min manatadək məbləğdə cərimə edilirlər. İXM-nin 395.1-1-ci maddəsinə əsasən, müvafiq icra hakimiyyəti orqanının yaratdığı qurumun icazəsi alınmadan tikintisinə icazə tələb olunan açıq məkanda reklam qurğularının tikintisinə, quraşdırılmasına və onlara konstruktiv dəyişikliklərin edilməsinə görə isə fiziki şəxslər 300 manatdan 500 manatadək məbləğdə, vəzifəli şəxslər 1500 manatdan 2500 manatadək məbləğdə, hüquqi şəxslər 10000 manatdan 15000 manatadək məbləğdə cərimə edilirlər. Həmin Məcəllənin 428.5-ci maddəsinə əsasən, müvafiq icra hakimiyyəti orqanının razılığı olmadan və ya nəqliyyat vasitələrində reklamın yerləşdirilməsi qaydaları pozulmaqla nəqliyyat vasitələrində reklamın yayılmasına görə-fiziki şəxslər 30 manatdan 50 manatadək məbləğdə, vəzifəli şəxslər 150 manatdan 200 manatadək məbləğdə, hüquqi şəxslər 1500 manatdan 2000 manatadək məbləğdə cərimə edilir. Açıq məkanda reklam yerləşdirmək istəyən sahibkarlar Azərbaycan Dövlət Reklam Agentliyinə müraciət edib icazə almalıdırlar. ADRA açıq məkanda reklam daşıyıcılarının yerləşdirilməsi, onlar üzərindəki reklamların hazırlanması və yayımlanması sahəsində vahid tənzimləməni və nəzarəti həyata keçirən qurumdur. Bunu ADRA-nın onlayn İcazələr Sistemi olan is.adra.gov.az rəsmi internet səhifəsinə daxil olmaqla ASAN Login ilə həyata keçirmək mümkündür. Açıq məkanda reklam yayımına görə haqqın hesablanma qaydası, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 19 dekabr 2017 tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilib. Reklam yayımı haqqı reklam daşıyıcısının növünə, reklamın ölçüsünə və yerləşdiyi əraziyə görə dəyişir. Reklamın yerləşdiyi yerinə görə yayım haqqları ilə agentliyin rəsmi www.adra.gov.az internet səhifəsinin tariflər bölümündə tanış olmaq mümkündür”.
Vəkil əlavə edib: “Qanunvericiliyin tələblərinə cavab verməyən reklam lövhələrinə rast gəlindikdə onların yayımının dayandırılması barədə sahibkarlara xəbərdarlıq edilir. Reklam yayıcıları buna əməl etmədikdə müvafiq akt tərtib edilir və onların 5 gün ərzində aradan qaldırılması barədə reklam yayıcısına icrası məcburi olan yazılı göstəriş təqdim olunur. Yazılı göstərişdə müəyyən edilmiş tələblər vaxtında yerinə yetirilmədikdə və ya reklamın yayımı dərhal dayandırılmadıqda, həmçinin reklam yayıcısını müəyyən etmək mümkün olmadıqda həmin reklamın yayımının dayandırılması üçün zəruri tədbirlər görülür. Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 428.7-ci maddəsinə əsasən cərimə tətbiq olunur”.
